Impermanent Loss Là Gì? Hiểu Rõ Rủi Ro Khi Cung Cấp Thanh Khoản Trong DeFi

Impermanent Loss là gì? Đây là một trong những khái niệm quan trọng mà bất kỳ ai tham gia cung cấp thanh khoản (liquidity providing) trong lĩnh vực tài chính phi tập trung (DeFi) cần phải hiểu. Impermanent Loss (tổn thất tạm thời) là rủi ro xảy ra khi giá của các token trong bể thanh khoản thay đổi so với lúc bạn gửi chúng vào. Dù đây là một hiện tượng tạm thời, nhưng nếu không được quản lý tốt, nó có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến lợi nhuận của bạn.

1. Impermanent Loss Là Gì?

Impermanent Loss (IL), hay tổn thất tạm thời, là sự mất giá trị mà các nhà cung cấp thanh khoản (LPs – Liquidity Providers) có thể gặp phải khi giá của các token trong bể thanh khoản thay đổi so với giá lúc ban đầu.

Dù bạn vẫn giữ cùng một lượng token, giá trị của chúng có thể thấp hơn nếu bạn giữ riêng lẻ các token thay vì cung cấp vào bể thanh khoản. Điều này xảy ra vì các giao thức tự động điều chỉnh tỷ lệ token trong bể để duy trì cân bằng.

2. Nguyên Nhân Gây Ra Impermanent Loss

Impermanent Loss xảy ra do sự biến động giá của các token trong bể thanh khoản, đặc biệt trong các giao thức Automated Market Maker (AMM) như Uniswap, PancakeSwap hoặc SushiSwap. Các AMM sử dụng công thức x * y = k để cân bằng tài sản trong bể thanh khoản.

Khi giá của một token thay đổi, các giao dịch hoán đổi (swap) sẽ điều chỉnh số lượng token trong bể để cân bằng giá trị. Sự thay đổi này dẫn đến tổn thất tạm thời khi bạn rút tài sản.

3. Cách Tính Impermanent Loss

Impermanent Loss được tính dựa trên sự chênh lệch giá của các token trong bể thanh khoản so với giá ban đầu. Công thức cơ bản:

Impermanent Loss (%) = (2 * √(P_new/P_old) / (1 + P_new/P_old)) – 1

• P_new: Giá mới của token.
• P_old: Giá ban đầu của token.

Ví Dụ Minh Họa:

Bạn cung cấp thanh khoản cho một bể có tỷ lệ 50/50, bao gồm 1 ETH (giá $1,000) và 1,000 USDT. Tổng giá trị tài sản ban đầu là $2,000.

• Nếu giá ETH tăng lên $2,000, tỷ lệ token trong bể sẽ thay đổi. Bạn rút tài sản và nhận 0.707 ETH + 1,414 USDT (tổng giá trị $2,828).
• Nếu bạn giữ riêng lẻ, tài sản của bạn sẽ trị giá $3,000. Tổn thất tạm thời là khoảng 5.7%.

4. Tại Sao Impermanent Loss Là “Tạm Thời”?

Impermanent Loss được gọi là “tạm thời” vì nó chỉ xảy ra khi bạn chưa rút tài sản khỏi bể thanh khoản. Nếu giá token quay trở lại mức ban đầu, tổn thất này sẽ được bù đắp.

Tuy nhiên, nếu bạn rút tài sản khi giá chưa phục hồi, tổn thất tạm thời sẽ trở thành tổn thất thực tế.

5. Những Yếu Tố Ảnh Hưởng Đến Impermanent Loss

5.1. Biến Động Giá

Giá token càng biến động mạnh, Impermanent Loss càng lớn. Các token có giá ổn định (stablecoins) thường ít chịu ảnh hưởng.

5.2. Thời Gian

Cung cấp thanh khoản trong thời gian ngắn hơn sẽ giảm khả năng giá biến động lớn, từ đó giảm Impermanent Loss.

5.3. Tỷ Lệ Thanh Khoản

Bể thanh khoản lớn hơn thường có độ biến động giá thấp hơn, giảm rủi ro Impermanent Loss.

6. Cách Giảm Thiểu Impermanent Loss

6.1. Chọn Token Ổn Định

Cung cấp thanh khoản cho các bể chứa stablecoins như USDT/USDC hoặc các cặp token có mối quan hệ giá trị chặt chẽ.

6.2. Sử Dụng Nền Tảng Thanh Khoản Tích Hợp

Một số nền tảng như Balancer cho phép điều chỉnh tỷ lệ tài sản trong bể để giảm Impermanent Loss.

6.3. Theo Dõi Biến Động Giá

Hạn chế cung cấp thanh khoản cho các token có giá biến động mạnh hoặc dễ bị thao túng.

6.4. Tận Dụng Phần Thưởng

Nhiều giao thức DeFi cung cấp phần thưởng bổ sung (token native) để bù đắp Impermanent Loss.

7. Ưu Và Nhược Điểm Khi Đối Mặt Với Impermanent Loss

Ưu Điểm:

• Tăng thu nhập thụ động: Người dùng nhận phí giao dịch và phần thưởng.
• Góp phần phát triển hệ sinh thái DeFi: Cung cấp thanh khoản là yếu tố cốt lõi của DeFi.

Nhược Điểm:

• Rủi ro tổn thất giá trị: Impermanent Loss có thể làm giảm lợi nhuận.
• Phụ thuộc vào biến động thị trường: Giá token ảnh hưởng mạnh đến lợi nhuận.

8. Ví Dụ Về Impermanent Loss Trong Thực Tế

Uniswap

Uniswap là một trong những nền tảng phổ biến nhất cho cung cấp thanh khoản. Tuy nhiên, với các cặp token biến động mạnh như ETH/DAI, Impermanent Loss có thể cao nếu giá ETH thay đổi đáng kể.

Balancer

Balancer cho phép thiết lập tỷ lệ token trong bể thanh khoản (không cần 50/50), giảm rủi ro Impermanent Loss.

9. Tương Lai Của Impermanent Loss Trong DeFi

Các giải pháp mới đang được phát triển để giảm thiểu Impermanent Loss, chẳng hạn như:

• AMM cải tiến: Tích hợp thuật toán thông minh để duy trì tỷ lệ tài sản tốt hơn.
• Bảo hiểm Impermanent Loss: Một số giao thức cung cấp bảo hiểm cho nhà cung cấp thanh khoản.

Kết Luận

Impermanent Loss là gì? Đó là rủi ro không thể tránh khỏi khi cung cấp thanh khoản trong DeFi, đặc biệt với các token biến động mạnh. Tuy nhiên, với sự hiểu biết và các chiến lược phù hợp, bạn có thể quản lý và giảm thiểu tác động của Impermanent Loss, đồng thời tối ưu hóa lợi nhuận từ tài sản nhàn rỗi.

Hãy luôn nghiên cứu kỹ trước khi tham gia DeFi và theo dõi Tik Tok  để cập nhật thêm các thông tin hữu ích về blockchain và tiền điện tử!